ENGINEERINGNET.BE - Sociale robots zijn specifiek bedoeld om interactie te hebben met mensen.
'Om ons leven te vergemakkelijken, moeten robots zo gemaakt worden dat ze passen bij onze manier van communiceren´, aldus robotica-onderzoeker Chinmaya Mishra van de Radboud Universiteit.
Het gezicht van robots speelt daarin een grote rol. ´Dat is door veel ontwikkelaars genegeerd, omdat het moeilijk is om een robotgezicht hetzelfde te laten doen als dat van een mens´, zegt Mishra. ´De robots die dat kunnen, zijn ook peperduur.´
Met name oogcontact, kijkrichting en gezichtsuitdrukkingen zijn cruciaal in menselijke communicatie. ´Een sociale robot die mensen moet ontvangen in een ziekenhuis zou bijvoorbeeld kunnen glimlachen als hij iemand doorverwijst naar de juiste ruimte, of even wegkijken als hij moet nadenken´, zegt Mishra. ´Zo ontstaat een meer natuurlijke interactie.´
Voor zijn onderzoek gebruikte de onderzoeker een Furhat-robot: een sociale robot met een op de achterkant geprojecteerd geanimeerd menselijk gezicht dat kan bewegen en emoties kan uitdrukken op een mensachtige manier.
Hij ontwikkelde een algoritme om het kijkgedrag van de robot tijdens mens-robot-interactie te automatiseren. Het systeem is daarna getest met proefpersonen. ´Vooral het afwenden van de blik bleek belangrijk´, zegt Mishra. ´Als we de robot lieten staren naar de deelnemer, dan begon deze zich ongemakkelijk te voelen en de blik van de robot te vermijden.´
Om de robot de juiste emoties te laten uitdrukken, maakte Mishra gebruik van GPT-3.5, een voorloper van ChatGPT. Dat ´luisterde´ mee tijdens het gesprek, en voorspelde op basis daarvan de emotie die de robot moest tonen, zoals blij, verdrietig of verrast, die vervolgens op de Furhat-robot verscheen.
Resultaten van een gebruikersonderzoek toonden aan dat deze aanpak goed werkte en dat deelnemers hoger scoorden in een samenwerkingstaak met de robot wanneer de robot de juiste emoties uitte.
Deelnemers voelden zich ook positiever over hun interactie met een robot als deze de juiste emoties toonde. Mishra: ´Ook dat toont aan hoezeer non-verbaal gedrag in onze hersenen zit verankerd. Een robot die emotioneel passende reacties geeft, zorgt voor een effectievere samenwerking tussen mens en robot.´
Uit het onderzoek van Mishra blijkt dat passend non-verbaal gedrag onze interactie met robots vergemakkelijkt, maar dat betekent niet dat er straks levensechte, menselijke robots door de straten lopen.
´Robots hoeven niet alles te kunnen wat wij kunnen, dat is over-engineering. Maar als ze op een vertrouwde manier met ons communiceren, hoeven wij onszelf geen nieuw communicatiegedrag aan te leren.´
