ENGINEERINGNET.BE - Onlangs liet de controlekamer van de LHC-versneller officieel weten dat, na de gebruikelijke winterstop, het nieuwe meetseizoen op CERN is begonnen.
De vier grote experimenten op het lab, ATLAS, LHCb, ALICE en CMS, meldden allemaal de eerste botsingen in de detectoren.
Gedurende de winterstop is in het LHCb-experiment de centrale VELO-detector vervangen, die eerder bij een incident beschadigd was geraakt. Het Nederlandse Nikhef speelde bij deze reparaties een centrale rol.
De Large Hadron Collider is de grootste deeltjesversneller ter wereld met een omtrek van 27 kilometer en duizenden afbuigmagneten. Voor protonen is de maximale botsingsenergie op papier 14 TeV, en in de praktijk 13,6 TeV.
De versneller werkt nu bij de maximale energie voor protonen, per bundel 6,8 TeV. In oktober zullen in de machine geen protonen, maar zware loodkernen worden versneld, met name voor het ALICE-experiment dat quark-gluonplasma bestudeert.
De herstart van de versneller was maanden voorbereid en kwam een paar dagen vroeger dan de 8 april die eerder voorzien was. In de voorgaande twee maanden werden de voorversnellers stap voor stap weer aangezet en afgesteld.
De protonbundels zijn niet permanent in de versneller aanwezig. Nu en dan worden ze gedumpt en begint een nieuwe cyclus. Het prepareren van een nieuwe bundel is een stapsgewijs proces, waarbij de bundel eerst op lagere energie met magneten verder wordt samengeknepen.
Na deze laatste meetronde van Run3 gaat de LHC voor langere tijd uit bedrijf voor een ingrijpende aanpassing. Het systeem wordt dan geschikt gemaakt voor nog intensere bundels.
De zogeheten high luminosity LHC (HL-LHC) moet begin 2029 in bedrijf komen en dan tienmaal zoveel protonbotsingen gaan leveren dan de bestaande LHC, vooral voor precisiemetingen aan het higgsdeeltje en in de speurtocht naar aanwijzingen voor nieuwe deeltjes.
