• 26/02/2013

Systeem maakt planning complexe operaties aan spierskeletstelsel mogelijk

TLEMsafe systeem van het onderzoeksinstituut MIRA stelt chirurg in staat operatie beter te plannen en zelfs virtueel te oefenen.

Trefwoorden: #operatie, #prototype, #spierskelet, #Tlemsafe, #Universiteit Twente

Lees verder

Techniek

( Foto: TLEMsafe, figuur: UTwente )

ENGINEERINGNET -- Een internationaal consortium onder leiding van wetenschappers van de vakgroep Biomedische Werktuigbouwkunde van het onderzoeksinstituut MIRA van de Universiteit Twente ontwikkelt een systeem waarmee chirurgen voortaan complexe operaties aan het spierskeletstelsel kunnen plannen.

In wezen gaat het om een patiëntspecifiek navigatiesysteem voor het menselijk lichaam, waarin alle relevante röntgen- en MRI-beelden van een patiënt aan elkaar gekoppeld worden.

De chirurg kan hiermee straks beter zijn operatie plannen, de effecten van een ingreep simuleren en zelfs vooraf virtueel de operatie oefenen. Het consortium heeft nu een eerste prototype van het systeem gereed.

Als een chirurg een spier bij een patiënt moet omleggen, bijvoorbeeld als gevolg van de verwijdering van een tumor of bij een revisie van een heupprothese, is het van groot belang dat de spier op een geschikte plaats bevestigd wordt.

In de praktijk bepaalt de chirurg momenteel op basis van ervaring en intuïtie waar hij een spier precies bevestigt. Hierdoor is het voorafgaand aan een operatie vaak niet duidelijk of een patiënt na afloop bijvoorbeeld weer op een normale manier kan lopen en andere taken kan uitvoeren die onderdeel zijn van zijn dagelijkse leven.

Een internationaal consortium van bedrijven en kennisinstellingen werkt binnen het TLEMsafe programma daarom aan een navigatiesysteem voor de onderste helft van het menselijk lichaam dat alle relevante röntgen- en MRI-beelden van een patiënt bevat.

Met het systeem kan de chirurg straks beter zijn operatie plannen door de effecten van een ingreep te simuleren, maar ook door virtueel de operatie te oefenen.

Hiermee is de uitkomst van een operatie minder afhankelijk van de intuïtie en ervaring van de opererend chirurg en kun je complicaties op termijn voorkomen en beter de functionele resultaten van een operatie voor de patiënt voorspellen.

Het consortium heeft nu een eerste versie van het systeem voltooid. Het is erin geslaagd het spierskeletstelsel van het onderlichaam van de mens virtueel na te bouwen, inclusief alle spieren, spiervolumes, pezen, botten en aanhechtingsplaatsen van spieren (zie afbeelding).

Hiermee is het al mogelijk om vooraf operaties te simuleren. De volgende uitdaging is het daadwerkelijk aantonen dat je met het systeem in staat bent de functionele uitkomst van een operatie nauwkeurig te voorspellen.

Het consortium verwacht dat een volledig werkend prototype van het systeem over ongeveer twee jaar gereed zal zijn.


(GL)

ACHTERGROND
De ontwikkeling van het systeem is een onderdeel van het TLEMsafe project (Twente Lower Extremity Model for safe and predictable musculo-skeletal surgery).

Bij het project dat loopt onder leiding van prof. dr. ir. Nico Verdonschot en prof. dr. ir. Bart Koopman van de vakgroep Biomedische Werktuigbouwkunde van het onderzoeksinstituut MIRA van de Universiteit Twente zijn verschillende (inter)nationale onderzoeksinstituten, klinische partners en bedrijven betrokken waaronder het UMC St. Radboud, de Technische Universiteit van Warschau, Brainlab, Materialise en AnyBody Technology.

Het project wordt financieel mede mogelijk gemaakt door financiering vanuit het Zevende Kaderprogramma van de Europese Unie.