• 20/02/2013
  • |     BB

Passiefhuis is NIET de zuinigste weg naar CO2-neutraal

Klare taal van ir Jean-Marie Plasschaert van Scheldimmo: «Geothermiewoningen kloppen passiefhuizen op alle vlakken». En ook: «De passiefnorm verplichten is discriminerend en duur.»

Trefwoorden: #geothermie, #passief huis, #passiefnorm, #scheldimmo

Lees verder

ee_art

( Foto: Scheldimmo )

ENGINEERINGNET.BE -- Volgens burgerlijk ingenieur bouwkunde Plasschaert van het aanbestedingsbureau Scheldimmo is de 'passiefnorm verplichten is discriminerend en duur'. Dat is alvast een krasse uitspraak, maar hij baseert zich daarvoor op eigen ervaring. Met zijn bureau bouwde hij in Vlaanderen al ruim 300 energiezuinige woningen, waarvan de helft ‘geothermiehuizen’.

Het is niet het passiefhuis, maar de geothermiewoning die volgens hem de meest efficiënte én goedkoopste weg vormt naar het Europa dat vanaf 2021 energieneutrale nieuwbouw wil. Maar geothermie is veel minder bekend bij het grote publiek door het overbelichten van de passiefmethode. “Nochtans, als je de formule van het VEA toepast, zie je dat het geothermiehuis het passiefhuis op alle vlakken klopt.” Plasschaert vraagt de Vlaamse overheid met aandrang om de bouwheer de vrije keuze te laten en niet - zoals in Brussel - passiefbouw te verplichten.

In Brussel moeten nieuwe gebouwen vanaf 2015 voldoen aan de passiefnorm. “Jammer, want bouwen volgens die norm is slechts één manier, en het is duur en nodeloos complex”, aldus Plasschaert. “De overheid moet ook oog hebben voor evenwaardige en goedkopere alternatieven. Sommige professionelen uit de bouwsector willen systematisch doen geloven dat de passiefnorm de enige juiste weg is. En dat is een brug te ver. Europa wil innovatieve en economisch rendabele oplossingen met zo weinig mogelijk CO2-uitstoot. Dat kan ook perfect met een geothermiehuis.”

Teller en noemer
Om zijn stelling te staven hanteert Plasschaert de formule zoals die bij het Vlaams Energieagentschap (VEA) ter inzage ligt. “Naast isolatie en luchtdichtheid moet je immers ook kijken naar de energie die nodig is voor de koeling, het warm water en de hulpenergie voor ventilatoren en pompen. Algemeen drukt men dat uit in een breuk. In de teller staat de energievraag. In de noemer staat naast het systeemrendement ook de kracht of het opwekkingsrendement van de installatie om aan die energievraag te voldoen.”

In een notendop: het passiefhuis focust op het extreem minimaliseren van de energievraag, de teller. Het geothermiehuis werkt op de noemer, op het maximaliseren van de opwekkingsrendement van de warmtepomp via verticale aardsondes. Dat is cruciaal, want voor Europa telt totale energieverbruik of E-peil, niet de methode ernaartoe.

De lusten, niet de lasten
Geothermiehuizen zijn geïsoleerd volgens het economisch optimum, zijn minder luchtdicht dan passiefhuizen en zijn uitgerust met het vraaggestuurde ventilatiesysteem C+EVO II Smartzone. Verder zit hun kracht hem in een extreem efficiënte verwarming en in een machtige en goedkope koeling. “Voor de verwarming betekent dit dat je voor elke 5 kWh aardwarmte die je bovenhaalt je maar 1 kWh elektriciteit verbruikt. Voor de passieve koeling, die voor de hele woning nog geen 25 euro op jaarbasis kost, is het opwekkingsrendement zelfs gelijk aan 10.”

Het gevolg is dat je met ‘normale’ isolatie hetzelfde E-peil haalt als een passiefwoning. Voldoende voor de strengere isolatienorm van 2014, maar niet zo extreem dat je tot 10% van je woonoppervlakte verliest. Hoe meer isolatie, hoe moeilijker het ook is om het huis af te koelen in de zomer. En onze zomers worden alleen maar warmer. Bovendien brengt een recent grootschalig onderzoek in Duitsland aan het licht dat nu al 56% van de bewoners van passiefhuizen een oververhittingprobleem ervaren.”

Passieve koeling werkt niet in passiefhuis
Om een geothermiehuis met 200 m² leefruimte passief te koelen zijn er minimaal 180 lopende meter aardsondes vereist. Koeling in een passiefhuis, indien bijkomend uitgerust met de geothermische warmtepomp, werkt bijgevolg niet. Dit omdat het passiefhuis een 3x lagere energievraag voor verwarming heeft dan het geothermiehuis en er alsdan slechts 60 lopende meter aardsondes nodig zijn. Hierdoor heeft het passiefhuis echter 3x te weinig lopende meter aardsondes om te koelen. De temperatuur van de aarde rond het te beperkt aantal lopende meter aardsondes loopt na een 14-tal warme dagen te steil op en maakt verder koelen onmogelijk.

Identieke prestaties, maar meer dan dubbel zo duur
Voor een geklimatiseerde woonoppervlakte van 200 m² komen zowel het passiefhuis op gas als het geothermiehuis aan hetzelfde lage energieverbruik van slechts 40 euro per maand. Echter op financieel vlak is de weg van een woning met E-peil 70 naar een passiefhuis met E-peil 32 meer dan dubbel zo duur als deze naar een geothermiehuis met E-peil 32. Dit vanwege dubbel zoveel isolatie, driedubbel glas, luchtdichtheid 0.6, zonnewering en het elektriciteitsverslindend verluchtingssysteem D. Verder vragen de luchtaanvoerkanalen van het systeem D veelvuldig onderhoud. “De geothermische warmtepomp daarentegen vergt de eerste 20 jaar weinig of geen onderhoud en de verticale aardsondes in de tuin en de vloerleidingen in de woning gaan minstens 75 jaar mee omdat ze over de volle lengte hermetisch ingekapseld zitten, de ene in bentoniet de andere in chape.”

Energieneutraal bouwen met geothermie
“Anders gesteld: voor het budget van de meerinvestering van een woning met E-peil 70 naar een passiefhuis heb je al een geothermiehuis uitgerust met zonnepanelen. Met de ene helft van de zonnepanelen wordt dan het energieverbruik van de woning (verwarming, koeling, aanmaak warm water en verluchting) teniet gedaan. We bereiken dan reeds een E-peil 0. Met de andere helft van de zonnepanelen wordt het huishoudelijk energieverbruik van zijn bewoners (koken, verlichting, elektronica, …) volledig teniet gedaan. We doen dan nog beter dan E-peil 0 en spreken dan van 0 gr CO2 uitstoot! Hiermee is bewezen dat de passiefnorm opleggen zinloos en te duur is. Nu nog hopen dat ook de Vlaamse overheid dat beseft en toekomstige bouwheren de vrije keuze laat.”

ACHTERGROND
Scheldimmo is in 1989 opgericht door burgerlijk ingenieur bouwkunde Jean-Marie Plasschaert. Het aanbestedings- en coördinatiebureau is gespecialiseerd in nieuwbouwwoningen, waarbij het bedrijf de voordelen van sleutel-op-de-deur koppelt aan de voordelen van bouwen met een architect en afzonderlijke aannemers. Scheldimmo heeft een eigen grondboorbedrijf en stelt 8 ingenieurs bouwkunde te werk.