Clement Hiel: ”Innovatie moet radicaal vernieuwend zijn”

Ooit werkte hij bij de NASA en gaf als hoogleraar les aan de VUB. Vorig jaar oktober ging Clement Hiel (1952) op pensioen. Maar hij blijft wel ondernemer. “In de VS word je nooit oud.”

Trefwoorden: #Clement Hiel, #innovatie, #NASA

Lees verder

Magazine

Download het artikel in

ENGINEERINGNET.BE - Hij geeft er nog les aan de UCLA. Studenten zitten er liefst op de eerste rij. “In België leunt iedereen wat meer achterover.” Voor de Amerikaanse luchtmacht demonstreerde hij onlangs de ‘klik’-technologie waarmee hij communicatietorens en andere structuren in recordtijd optrekt. “Innovatie moet niet een beetje maar radicaal vernieuwend zijn.”

Clement Hiel groeide op in Melsele als oudste van acht kinderen, vier zussen en drie broers. Hij trok naar de vakschool, de technische school, A3 en dan A2. “Daar leerde ik smeden en mensen appreciëren die met hun handen kunnen werken.”

Toen ging hij voor industrieel ingenieur. “In het begin van de 70-erjaren kwamen elektronische rekenmachines op de markt. Ze kostten zoveel als een auto. Ons gezin kon dat niet betalen. Vader bouwde me een warenhuiskassa om tot rekenmachine. Telkens ik die gebruikte ging het belletje maar op het examen moest ik een rekenlat gebruiken…”

Na een afstudeerwerk voor Alcatel Bell had hij de kans om aan de VUB burgerlijk ingenieur te studeren. Hij werd er assistent op het departement ‘Toegepaste Mechanica van het Continuüm’. Na een doctoraat (later nog een postdoctoraat -Virginia, USA) kwam hij aan 29 bij de NASA.

“Ik was zeker niet té jong. De gemiddelde leeftijd van een vluchtleider was er toen 28 jaar.” Met ‘Vlaamse plantrekkerij’ was hij er binnengeraakt. United Airlines had een hersteldepot voor vliegtuigen. Op één nacht had Hiel er de stock op orde gezet.

Een proces dat normaal maanden vergt. “Ik steunde op contacten die ik opgebouwd had. Nadien kon ik niks meer verkeerd doen en kreeg ik steeds complexere taken.” Later ontwikkelde zijn team lichtgewichtconcepten voor het particuliere ‘SpaceShip One’. Ondertussen was hij ook hoogleraar aan de Vrije Universiteit Brussel. Deeltijds, 15%.

Tweede leven: the learning animal
Hiel stapte op als topingenieur bij NASA na een telefoontje van een 80-jarige die een pultrusietechniek had uitgevonden. Of hij geïnteresseerd was om een startup mee op te zetten? “Ik koos voor de composieten en trok naar Los Angeles. Het werd de basistechnologie van al wat ik nu doe.” Wat bezielde hem? “‘Topingenieur’ betekent niets. Van wat? Het is gewoon een ‘ranking’… Als je ‘top’ bent, zit je wellicht in je comfortzone. Maar ik ben een ‘learning animal’. Ik had een opportuniteit om iets te leren in een gebied waar ik niets van kende, de productie omgeving.”

De magie pakte. “Het was een enorme tijd in mijn leven, midden de jaren negentig tot 2000. Zes belangrijke, pertinente jaren. Nadien heb ik de skills die ik er leerde aangewend voor mijn eigen bedrijf CSSI, dat vooral actief is met composieten.”

Hiel heeft meerdere projecten lopen. Hij ontwikkelde en patenteerde brandmuren voor elektriciteitscentrales en transformatorstations. “Nu passen we betere versies toe in nieuwe categorieën. De ‘firewall of the future’.”

Hij patenteerde een elektrische kabel. De kabel, die gepultrudeerd wordt, bevat een geleider en een composietkern die sterkte geeft. De kern wordt centraal geproduceerd en wereldwijd uitgestuurd. Lokale toeleveranciers leveren het aluminium errond. Een succesverhaal. Op dit ogenblik zijn er al 55.000 km geïnstalleerd over de gehele wereld en exponentieel groeiend. “Zodra mensen beginnen te praten, krijg je het ‘hockey stick’-effect.”

Hij ontwikkelde ook een torenbouwsysteem waarvan de elementen in elkaar ‘klikken’. “Het is een prachtproduct. Het is sterk en gaat hoog. In Boston overleefde het sneeuwstormen. Ik kreeg geld van de luchtmacht om zeer gedetailleerde manuals voor de assemblage en maintenance te schrijven. Dan kan iedereen het kopen en wordt het een stock item. Dat is een grote stap.” Het systeem zit nu op TRL 6 of 7. Wellicht duurt het nog een klein jaar aan iteraties voor alles in kannen en kruiken is.

Hij werkt aan windturbinetorens, groter en beter dan wat er nu op de markt is. “Men spreekt over de 20 MW turbine. Tegen 2030 wordt dat 50 MW. Wieken meten vandaag tegen de 90 meter. Dat gaat naar 150 m. Dat zorgt voor logistieke en transportproblemen. De oplossing is ‘segmenteren’ en de stukken naderhand ‘samenklikken’.” Zijn kliksysteem gebruikt vacuüm om de composietprofielen samen te brengen. “Vroeger waren de ‘kliksystemen’ enkel te gebruiken op zaken die ik zelf maakte. Nu trek ik het open zodat ze ook op producten van anderen toegepast kunnen worden. Als een component.”

Het mechanisme achter succesverhalen
Hiel denkt ondertussen het mechanisme achter succesverhalen door te hebben. Een goed idee, patent nemen en wat ‘prutsen’. Dan wat geld zoeken. Niet te veel. En dan een kampioen vinden bij de firma om de eerste installatie te promoten. “Je begint met een zeer goed product. Ik doe dan al wat ik kan om de kampioen te ondersteunen. Mijn ervaring: het succes komt van de kampioenen die in de firma uit hun comfortzone stappen. Dan gebeurt de magie.”

Aanvankelijk had zijn bedrijf de structuur van een hobbyshop. Later splitste hij het op in twee luiken: de research en de commerciële productie. De ‘research’ vangt middelen links en rechts waarmee ‘ontwikkeld wordt’. Succes heeft vele vaders en falen is een wees.

“Als je ontwikkelt, lukt het niet altijd en zeker niet altijd de eerste keer. Maar je moet aan je koffiemolen blijven draaien. Laat hem niet stoppen. Falen (meervoud) zijn de pijlers van de kennis. Dat betekent: uit je comfortzone trekken.” Zo pultrudeert hij optische vezels in zijn producten. Het worden ‘sensoren’ die informatie uitsturen over de gezondheidsconditie van de toren. “Dat gebeurt in de ontwikkelingsorganisatie. Rustig ontwikkelen, proberen en prutsen.”

Hoe pak je vervolgens het commerciële luik aan? “De meesten zweren bij venture capital en het in licentie geven van je technologie. Maar dan krijg je problemen. Waarom zouden klanten betalen als ze uiteindelijk zelf de problemen moeten oplossen? Ik doe dat anders. Ik zet een productielijn op en zoek klanten. Daarmee haal ik de kinderproblemen uit de productie. Dan pas heb ik de klant een verhaal te vertellen.”

Van bij de start maakt hij zijn productie modulair. Hij kiest niet zelf voor die opschaling. Dat laat hij aan een ander. “Zo ging het met de geleiders, de brandmuren en nu ook met de kliksystemen. Als het routine wordt, gaat het me vervelen. Het gaat er mij om de satelliet uit de dampkring te krijgen.”

Hij heeft ondertussen enkele tientallen klanten aan wie hij geregeld een kleine productie toelevert. “Wil iemand ‘investeren’, dan kan ik alle cijfers aanreiken om de productie x-maal op te schalen. Ik  ken de markt. Ik kan de concurrentie aanwijzen,… Een investeerder wint daarmee 80% leadtime op de competitie. Ons verkooppalmares haalt de onzekerheid uit een investering.”

Data: het nieuwe goud
“Onze bedrijven in Vlaanderen zitten vaak in hun ‘bubble’, in hun comfortzone. Het is een hele schok om daaruit weg te gaan. Maar je moet eruit weg want anders gaat het bedrijf eronder lijden.” Samenwerken met anderen? “Je moet samenwerken. Maar dan moet je muren slopen tussen mensen, specialiteiten en organisaties. Je moet kiezen voor ‘multifunctioneel’ en de nodige facilitaire structuren opzetten.” Hij ziet dat Vlaanderen stappen zet.

“Er is goede wil maar je kan dat niet vergelijken met een keten van Fraunhofers zoals in Duitsland. De problemen zijn gigantisch en je hebt schaalfactoren nodig om die te bemeesteren.” Hiel verwacht in die schaalverruiming dat de kleinste toeleveranciers er aan gaan.

“Jammer, want daar zit niet alleen de meeste innovatie maar ook de meeste werkgelegenheid.” De toekomst is aan de groten? “Data is het nieuwe goud. In de toekomst zal de info uit miljoenen sensoren dienen om systemen te ontwerpen die beter zijn. In de toekomst hebben mensen geen eigen wagen meer”, verwacht Hiel.

“Ze zullen gebruikmaken van wagenparken van derden. Die zullen veel langer meegaan dan vandaag het geval is. Dat alles bouwt op data.” Hij wijst naar Musk die al jaren data uit de drivetrain van auto’s trekt… “Data analytics is de weg te gaan.”


door Luc De Smet

Kader:
The pale blue dot
Clement Hiel werd bewust Amerikaans burger. “Dat was nodig voor mijn job bij de NASA. Als je in een land woont, moet je er ook deelnemen aan het politieke proces. Als koppel wilden we volop geïntegreerd zijn in het systeem. We voedden ook onze beide kinderen op om geïntegreerd te zijn en te stemmen. In de familie Hiel stemt iedereen.”

“Trump is beschamend voor de wereld. Een wasbeer die een gat gevonden heeft en die wij niet willen. Maar Amerika kan Trump overleven als we jongeren de kans geven.” Hij wijst naar de maanlanding van Apollo 11 in 1969. “Ik zat aan de tv gekluisterd. Toen de landing ingezet werd zette een reeks computeralarmen de hele missie op de helling. De toen 24 jaar oude computerspecialist Jack Garman adviseerde om desalniettemin door te gaan en zijn oversten vertrouwden hem… Een natie moet zijn jonge mensen goed opleiden en dan hun beslissingen volgen.” De huidige context doet hem denken aan het Stanford gevangenisexperiment, The Wave,… “In mijn cursus ‘Engineering for future presidents’ geef ik studenten in de rechten, politieke en sociale wetenschappen, die eerder geneigd zijn de politiek in te gaan dan andere richtingen, ‘ingenieurszin’ mee. Ingenieurs zoeken oplossingen. Het gaat er om het ‘creatieve’ én het ‘analytische’ brein samen te brengen.”

Hij bewondert Carl Sagan die tijdens het Voyager-project, toen de interstellaire probe ter hoogte van Saturnus was, nog een foto van de aarde liet nemen. “Je zou maar één pixel zien. De ‘pale blue dot’. In mijn opinie veranderde dat beeld de wereld. De aarde is ‘a mote of dust suspended in a sun beam.’ Dat beeld zou in alle scholen bij het begin en einde van het jaar getoond moeten worden met de vraag: wat heb je nu geleerd en wat heb je gedaan om de wereld beter te maken?”