ENGINEERINGNET.BE- Het gebeurt niet zo vaak dat in België investeringen in grote 'greenfield'-fabrieken worden aangekondigd.
De chemische cluster in Antwerpen lijkt- ondanks de hoge loon- en energiekosten - vrij goed stand te houden, maar moest het tot nu toch vooral hebben van investeringen door de aanwezige concerns in overhauling en uitbreiding van de bestaande installaties. Dat was onder meer het geval met Total en ExxonMobil die projecten van tussen 500 miljoen en 1 miljard euro hebben lopen.
Lanxess bijvoorbeeld liet begin 2014 onomwonden weten dat 'vanaf boekjaar 2015 de investeringen hoofdzakelijk zullen dienen voor de uitbreiding en het onderhoud van bestaande installaties".
Het meest recente project van 'scratch' dateert van 2012 toen Amerikaanse FRX startte met de bouw van een plant voor vlamvertragende polymeren op basis van fosfor op het terrein van Bayer in de Antwerpse haven. Dat vertegenwoordigde een investering van 16,5 miljoen euro, en leverde 30-tal nieuwe jobs op.
Wat het Saoedi-Arabisch Recovery Systems Company Ltd aankondigt, is van een heel andere orde. 3,5 miljard is bijvoorbeeld méér dan alle investeringen in de chemische industrie in 2014 samen (1,78 miljard euro volgens de cijfers van federatie essenscia of 30% van de totale investeringen in de verwerkende industrie in België).
Dat is alvast goed nieuws voor de chemische industrie (alhoewel die naar eigen zeggen nu al geplaagd wordt door een personeelstekort). Maar ook voor de lokale tewerkstelling, want er komen in één klap niet minder dan 900 nieuwe jobs bij, hoofdzakelijk technisch overigens.
En - hopelijk - ook voor de leveranciers van technische uitrustingen, die het de voorbije decennia niet onder de markt hadden in de desindustrialiserende Belgische economie. Want bij projecten van deze orde wordt vaak rechtstreeks met de fabrikanten - en niet via de lokale vestigingen - onderhandeld.
De bal ging maandagavond aan het rollen doordat de Antwerpse havenautoriteiten het startsein gaven voor exclusieve concessie-onderhandelingen met ERS over een terrein van 150 ha aan het Delwaidedok. Dat stuk grond komt vrij doordat de Zwitserse rederij MSC beslist heeft te vertrekken naar het Deurganckdok op de Linkeroever.
ERS werd in 2012 in Saoedi-Arabië opgericht en is actief in afvalverwerking en -recuperatie en in de ontwikkeling van zogenaamde 'Waste to Chemicals'-projecten. De fabriek die ERS in Antwerpen wil bouwen, behoort tot deze laatste soort.
Hierbij wordt niet-recycleerbaar industrieel afval aangevoerd per schip en dankzij vergassing omgevormd tot synthetisch gas en uiteindelijk tot twee belangrijke chemische producten: ammoniak en ureum.
Ammoniak is een grondstof voor de chemische industrie en is veel gevraagd in de Antwerpse chemische cluster. Ureum is een duurzame meststof, waarvan de vraag wereldwijd toeneemt.
Eens op volle capaciteit, zal ERS jaarlijks 3,5 miljoen ton afvalgrondstof verwerken tot 1,2 miljoen ton groene ureum en 645.000 ton groene ammoniak. Hiermee zal de haventrafiek naar verluidt verhogen met minstens 4 binnenkomende schepen per dag voor grondstofaanvoer en 35 uitgaande schepen per jaar voor het transport van afgewerkte groene ureum. De groene ammoniak wordt via pijplijn vervoerd naar andere bedrijven van de Antwerpse chemische cluster.
Na de toekenning van de concessie zal er naar verluidt nog 3 jaar nodig zijn 'voor de concrete uitwerking van het dossier op het terrein en voor de nodige vergunningen.'
Nadien kan er gestart worden met de bouw van de installatie, die verwacht wordt operationeel te zijn tegen 2020. Als alles goed gaat.
"Tijdens de bouwfase zal dit een directe tewerkstelling van 1.500 personen betekenen. In de fabriek zelf kunnen 900 mensen aan de slag", stelt ERS.
Albert Van Rillaer, CEO van ERS die het project in Antwerpen zal coördineren: “Bij een project van zo’n omvang is elke stap belangrijk. Wij zijn de havenautoriteiten dankbaar dat ze ons als voorkeurskandidaat weerhouden hebben en dat de onderhandelingen over de concessie kunnen starten. We mogen met z’n allen fier zijn dat een wereldprimeur op het vlak van groene ammoniak en groene ureum zijn weg vindt naar Antwerpen, waardoor de duurzaamheid van de Antwerpse chemische cluster gewaarborgd wordt.”
ACHTERGROND
De investering in een Waste to Chemicals plant is ook een wereldprimeur én een reuzenstap voor de circulaire economie: naast de klassieke vormen van afvalvermindering (reduce), afvalhergebruik (reuse, recycle) en energie-opwekking (Waste to Energy), gaat Waste to Chemicals een stap verder.
Niet-recycleerbaar industrieel afval wordt een grondstof voor hoogwaardige, handelsklare chemische eindproducten. In tegenstelling tot hun equivalenten geproduceerd op basis van fossiele grondstof, zijn deze ammoniak en ureum dus ‘groen’ en duurzaam.
Waste to Syngas, de voorloper van Waste to Chemicals, werd op basis van de Thermoselect-technologie ontwikkeld in Duitsland en Italië en kent reeds verschillende succesvolle toepassingen in Japan.
