Moest notaris u informeren over stedenbouwkundige overtredingen?

U koopt een pand waarin u een afdeling van uw bedrijf wenst in onder te brengen. Maar het blijkt nu dat er een stedenbouwkundige overtreding is op dat pand.

Trefwoorden: #juridisch advies, #notaris, #Solange Tastenoye, #stedenbouwkundige overtredingen

Lees verder

Columns

ENGINEERINGNET.BE - U vraagt zich af of de notaris hier niet in de fout ging? Moest hij dit niet weten en u meedelen? Kan u deze verkoop laten ontbinden?

Doet u bij de (ver)koop van een pand beroep op een notaris, dan is deze laatste ertoe gehouden om u bijstand en informatie te geven. Hij moet dit op een spontane manier doen en hij moet u wijzen op alle mogelijke juridische risico’s die de koop/verkoop met zich meebrengt.

Een dergelijke 'informatie- of voorlichtingsplicht' is een 'inspanningsverbintenis'. Dit is een verbintenis waarbij een partij zich ertoe verplicht om naar haar beste vermogen te handelen zonder dat zij eigenlijk een resultaat kan garanderen (bijvoorbeeld de notaris die naar zijn beste vermogen de partijen voorlicht).

Bij een dergelijke inspanningsverbintenis moet de benadeelde aantonen dat er een verbintenis bestaat en dat de schuldenaar een fout heeft gemaakt (dit door niet voldoende inspanningen te leveren). Dit betekent dat indien een koper tijdens een verkoop vaststelt dat hij niet genoeg informatie heeft gekregen van de notaris, hij zal moeten aantonen dat de notaris een fout heeft gemaakt.

Een praktijkvoorbeeld
De firma Janssens koopt een handelspand om zijn bedrijf in onder te brengen. De notaris (Wim) waar beroep wordt op gedaan, treedt zowel voor de koper als voor de verkoper op. De koop wordt gesloten voor 'vrij, zuiver en onbelast'.

Een maand na de ondertekening van de onderhandse verkoopovereenkomst, wordt notaris Wim in kennis gesteld van een correctioneel vonnis waarbij de verkopers van het pand ertoe werden gehouden een groot deel van het pand af te breken! Notaris Wim geeft deze informatie niet door aan de firma Janssens, hier dus de koper!

Ter financiering van deze aankoop, sluit de firma Janssens ondertussen een leningscontract af, eveneens bij notaris Wim en de firma wordt nog steeds niet op de hoogte gebracht van het stedenbouwkundig misdrijf. Slechts bij het verlijden van de authentieke akte komt de firma Janssens te weten dat een probleem is met het handelspand!

Voor de firma Janssens is dit natuurlijk een enorme opdoffer en zij brengt de zaak voor de rechter! Zij wenst dat deze koop teniet wordt gedaan en dat notaris Wim aansprakelijk wordt gesteld wegens het niet informeren over het stedenbouwkundig misdrijf waarmee haar pand behept was.

In eerste aanleg oordeelt de rechter dat er hier sprake was van 'dwaling' (men spreekt van 'dwaling' indien men onvrijwillig de zaken anders voorstelt dan ze in werkelijkheid zijn) en bedrog en dat notaris Wim effectief een zware fout had gemaakt daar hij tekort schoot aan zijn informatieverplichting tegenover de firma Janssens, koper van het pand. Notaris Wim had de koper moeten inlichten betreffende het stedenbouwkundig misdrijf.

De notaris wordt veroordeeld tot het terugbetalen van de verkoopprijs aan de koper, alsook tot het betalen van een schadevergoeding!

Notaris Wim kan zich niet akkoord verklaren met deze uitspraak en hij gaat in beroep. Hier stelde de rechter dat notaris Wim al op de hoogte was van de veroordeling van de verkopers wegens een stedenbouwkundige overtreding, vóór het verlijden van de authentieke akte.

Hierdoor heeft ook volgens deze rechter notaris Wim een grove fout gemaakt doordat hij de koper hiervan niet op de hoogte had gebracht!

De rechter meent dat een notaris een 'vertrouwensopdracht' moet vervullen en een bijstandsverplichting heeft tegenover zijn cliënten. Hij moet alle partijen die bij een akte betrokken zijn (al hebben deze partijen tegengestelde belangen) inlichten en raad geven.

Deze informatieverplichting geldt niet alleen vóór het verlijden van de authentieke akte, maar ook tijdens en erna. Alle informatie die de notaris bekomt ten tijde van de verkoop van een pand, moet hij tijdig meedelen en niet juist voor of zelfs na het verlijden van de akte!

Ook deze rechter veroordeelde notaris Wim tot een volledige terugbetaling van de verkoopprijs en een schadevergoeding aan de firma Janssens (de koper) !