ENGINEERINGNET.BE - Ruimteziekte lijkt sterk op wagenziekte, met symptomen zoals misselijkheid, lusteloosheid en braken. Maar liefst 70% van de astronauten krijgen er tijdens hun ruimtemissie mee te kampen.
Aurélie Weerts (Universiteit Antwerpen, Departement Fysica): "Tot op heden kregen de astronauten het geneesmiddel Promethazine, dat ook tegen bewegingsziekte op aarde wordt gebruikt. Studies hebben echter aangetoond dat dit product niet doeltreffend genoeg is.”
“Bovendien veroorzaakt het ernstige slaperigheid, die de astronauten tegengaan met amfetamines. Geen ideale situatie dus.”
In haar doctoraatsstudie ging Weerts op zoek naar een ander geneesmiddel, waarmee ruimteziekte doeltreffender en zonder het gebruik van amfetamines behandeld kan worden.
"Algemeen wordt aangenomen dat ruimteziekte het gevolg is van een conflict tussen de verschillende onderdelen van het evenwichtsorgaan, de otolieten enerzijds en de halfcirkelvormige kanalen anderzijds."
"Deze laatste lijken geen hinder van de gewichtloosheid te ondervinden, maar de otolieten functioneren in de ruimte minder goed. Daardoor ontstaat er een onevenwicht. Op basis van deze informatie werd de hypothese gesteld dat het evenwicht hersteld kan worden door ook de werking van de halfcirkelvormige kanalen met een medicijn te onderdrukken.”
Aan de studie namen gezonde mannelijke vrijwilligers deel. Weerts diende hen geneesmiddelen met verschillende farmacologische eigenschappen toe, en onderwierp hen vervolgens aan evenwichtstesten enerzijds en cognitieve proeven die het denkvermogen evalueren anderzijds.
“Zo konden we achterhalen op welke onderdelen van het evenwichtsorgaan de geneesmiddelen een effect hadden, welke nevenwerkingen de producten veroorzaakten en in hoeverre het denkvermogen werd aangetast.”
"De geneesmiddelen blijken elk op een specifiek onderdeel van het evenwichtsorgaan in te werken. Zo ontdekten we dat geneesmiddelen van een bepaalde familie, namelijk deze met een anticholinerge werking, een valabele kandidaat zouden zijn om ruimteziekte tegen te gaan. Het geneesmiddel onderdrukt de werking van de halfcirkelvormige kanalen, maar heeft nauwelijks effect op het cognitief vermogen."
"Het is onze ambitie dit geneesmiddel in een volgende stap in het Internationaal Ruimte Station (ISS) effectief te testen. Dit zal ons toelaten het daadwerkelijk te kunnen voorstellen als een nieuwe remedie tegen ruimteziekte. Met het oog op de nakende ruimtereizen in het kader van ruimtetoerisme of de verdere exploratie van de maan en de planeet Mars komt deze mogelijke oplossing niets te vroeg", besluit Weerts.
ACHTERGROND
De studie werd uitgevoerd in het Antwerps Universitair Research Centrum voor Evenwicht en Aerospace (AUREA) van de Universiteit Antwerpen, onder begeleiding van de professoren Floris Wuyts en Paul Van de Heyning, en in samenwerking met de Europese Ruimtevaartorganisatie ESA en met de NASA.
