ENGINEERINGNET.BE - Een klassiek ochtendritueel: een beetje molenwieken met mijn armen om de nog lome arbeidsmiddelen weer op hun volle snelheid te doen draaien. Ontbijten en ondertussen naar de radio luisteren.
Eerste hoofdpunt dat door de boxen galmt: 'De helikopters die de Sea King moeten vervangen, blijken nu al te worden aangetast door zeewater'. Van molenwieken gesproken.
Het probleem zou reeds bekend zijn bij de Nederlandse en Franse strijdkrachten, en nu bestaat de vrees dat ook de nieuwe Belgische helikopters in hetzelfde bedje ziek zijn. Is die vrees gegrond?
Wat kan zeewater eigenlijk voor aan zeewater blootgestelde structuren betekenen? Niet veel goeds, eerlijk gezegd. Zeewater is een behoorlijk corrosief goedje en vele ingenieurs zijn dan ook dagdagelijks bezig om methodes te ontwikkelen en te optimaliseren die moeten toelaten om in, op, aan en boven zee gebruikte materialen te beschermen tegen aantasting.
De boosdoeners zijn onder meer de chlorides in het zeewater, en bij uitbreiding alle zogenaamde halogenen. Ook andere in zeewater aanwezige producten kunnen een negatieve rol spelen, zoals bijv. sulfaten, fosfaten en bepaalde microbiologische organismen.
Indien zij zich samen met het zeewater kunnen afzetten op metalen structuren, kunnen zij daar bv. leiden tot zogenaamde putcorrosie. Indien het zeewater neerslaat in kieren en spleten kan dat leiden tot spleetcorrosie. Als chlorides samen met water neerslaan op roestvast stalen onderdelen kan dit bij hogere temperaturen leiden tot spanningscorrosie enz. enz.
‘Hogere temperaturen bij een helikopter'? Jawel, in de buurt van de motoren, bij het warm lopen van lageringen enz. kan de temperatuur lokaal al snel oplopen tot vele tientallen graden. Weliswaar zijn er waar nodig koelers voorzien, maar als die bijv. niet voldoende performant zijn, hun positionering niet optimaal is of hun sturing niet optimaal functioneert, kan dat leiden tot de nodige problemen.
Ook kieren en spleten zijn een helikopter niet vreemd. Bovendien wordt een helikopter blootgesteld aan dermate hoge trillingen dan het minste boutje dat niet voldoende is aangedraaid snel zal komen los te zitten, veelal met spleetvorming tot gevolg.
En dan hebben we het nog niet over de verflagen gehad. Ook hun kwaliteit wordt bepaald door een veelvoud van factoren. Het gekozen type verfsysteem – grondlaag, tussenlagen, toplaag – is een eerste invloedsfactor; minstens even belangrijk zijn de kwaliteit van de verf op zich, de kwaliteit van de voorbehandeling van het te verven oppervlak, de wijze van aanbrengen, een juiste droging alvorens de volgende laag worden aangebracht enz. enz.
Jawel, een helikopter is een ingewikkelde machine die door vele corrosierisico’s wordt bedreigd, net zoals ook uw verwarming en uw auto vele corrosieve aanvallen moeten verwerken. Al te veel wordt het denken in functie van corrosiebescherming als onvoldoende belangrijk beschouwd.
Al te weinig wordt er aandacht besteedt aan een regelmatige inspectie en opvolging van corrosiegevoelige structuren. Het bewijs: de stalen betonwapening van de boekentoren in Gent (2003), de verlichtingspalen langs de E19 (2011), de stalen draagstructuur van de boerentoren in Antwerpen (2014) en nu de nieuwe NH-90-helikopters .
Corrosie stoppen is een utopie, maar het wordt nu echt wel tijd dat er meer aandacht gaat naar “hoe corrosie te voorkomen”.
OVER DE AUTEUR
Dr. ir. Frans Vos is gastdocent aan de KU Leuven en zaakvoerder van Materials Consult bvba.
