• 13/09/2013

5Ws1H, of Kipling en de onderhoudsdienst...

Kwaliteitstools: gesofisticeerde statistische tools, maar ook een arsenaal eenvoudige tools. Ik had een discussie met een manager die zich nogal laagdunkend uitliet over deze laatste soort.

Trefwoorden: #5Ws1H, #industrieel beleid, #Kipling, #KULeuven, #onderhoud, #onderhoudsdienst, #tools

Lees verder

Columns

ENGINEERINGNET.BE -- Hij had het speciaal voorzien op dingen als de 5WHYs en de 5Ws1H. Ergens kon ik zijn betoog wel volgen, met dat soort tools los je uiteindelijk geen machineproblemen op. Maar ik ben er wel van overtuigd dat zulke tools bruikbaar, sterker nog, nuttig zijn.

De 5WHYs kwamen al eens aan bod in deze column. Nu dus de 5Ws1H. Soms ook gerefereerd als de Kipling-vragen naar het gedicht van Rudyard Kipling (de auteur van o.a. Jungle Book): «I keep six honest serving-men. They taught me all I knew; their names are What and Why and When and How and Where and Who.»

Verre oorsprong
De oorsprong van de vragenreeks wordt echter veel verder in de tijd terug geciteerd, bij Hermagoras van Temnos (1e eeuw voor Christus). Vele anderen hebben dit terug opgepikt, o.a. zijn tijdgenoot Cicero en Thomas van Aquino (13e eeuw). Dat geeft de 5Ws1H een indrukwekkende stamboom.

De methode, die ondertussen in elk handboek van kwaliteitsmanagement opduikt, wordt ook toegepast in journalistiek, bij tekstanalyse en zelfs bij politioneel onderzoek. In de bedrijfswereld, bezig met dé bottom-line bij uitstek, wordt soms nog een extra vraag toegevoegd, namelijk de 'how much' waarmee gepeild wordt naar de financiële implicaties

Hebben ze nut?
5Ws1H stelt hopen vragen: Wat? Wanneer? Waar? Wie? Welke? Hoe? Het precies formuleren van de subvragen kan ingevuld worden naargelang de situatie.

Zo kan bijvoorbeeld 'Hoe?' verder doorvragen naar de details van afwijkingen tussen een gefaalde machine en een goed werkende machine of doorvragen naar de frequentie van storing of beide.

En 'Wie?' kan aanleiding geven tot een algemene analyse van nodige skills voor operatoren en technici of tot een meer persoonlijke analyse waarbij shifts of mensen gerelateerd worden naar installatieperformantie.

Als wetenschapper geloof ik sterk in het uitvoeren van strikte statistische analyses op historische storingsdata, het bouwen van mathematische installatieperformantiemodellen en het uitvoeren van numerieke simulaties voor het uittesten van onderhoudsstrategieën.

Zie ik dan ook nut voor eenvoudige tools zoals 5Ws1H? Het antwoord is ook eenvoudig: ja. Deze eenvoudige tool helpt om een probleem te analyseren vooraleer met de oplossing te starten. Eerst analyseren en dan oplossen lijkt een evidentie.

Toch blijkt uit de dagelijkse praktijk dat er vaak heel snel - en dit is uiteraard positief - gereageerd wordt op problemen. Maar soms gaat het zo snel dat niet de tijd genomen wordt om stil te staan bij alle aspecten van het probleem.

En het is net tot dit laatste dat 5Ws1H je verplicht. 5Ws1H is dus verwant aan 5WHYs. Dit eenvoudige 5Ws1H-tool helpt om het juiste probleem juist aan te pakken. Al te vaak worden immers brandjes geblust zonder verder na te denken bij de oorzaak van de brandhaard.

Niet absoluut zaligmakend
Naast het aflijnen van de probleemdetails zorgt 5Ws1H er voor dat nieuwe ideeën gegenereerd worden, dat er nagedacht wordt over criteria, dat er inzicht verworven wordt in relaties tussen processen en dat er gekaderd wordt in een ruimer (tijds)perspectief.

Uiteraard is 5Ws1H niet absoluut zalig makend. Voorzichtigheid bij het toepassen is aan de orde. De werkelijkheid is complex, vaak is er niet één factor die verantwoordelijk is voor bv. een storing, maar wel een samenspel van factoren.

Het komt er dus op aan om voldoende ver door te vragen en op te letten met te lineaire redeneringen. Uiteraard dienen de 5Ws1H-vraagstellers ook over voldoende achtergrond te beschikken om een gedegen antwoord te kunnen verschaffen. Een goed idee is om met een team de 5Ws1H te beantwoorden

Soms schrikken we terug om teveel vragen te stellen. Omwille van de tijdsdruk, omwille van vooringenomenheid, omwille van delicate relaties tussen departementen, Ten onrechte, zoals dit oude Chinese spreekwoord duidelijk maakt «He who asks a question is a fool for five minutes; he who does not ask a question remains a fool forever».


Liliane Pintelon is professor aan de KULeuven. Haar onderwijs- en onderzoeksactiviteiten richten zich op maintenance asset management in een industriële context op en medical (maintenance) logistics in een zorgcontext. Ze is auteur van o.a. het boek 'Maintenance Decision Making'.